jak leci
  • Ziemia jako sprawca czynności
    12.01.2016
    12.01.2016
    W opisie zjawiska fizycznego Ziemia przyciąga jabłko, można by sądzić, że Ziemia jest sprawcą czynności, jednak to nie Ziemia przyciąga jabłko, a siła grawitacji.
    Czy o Ziemi (podmiocie zdania) możemy mówić, że jest sprawcą w sensie językowym (z semantycznego punktu widzenia), natomiast w sensie pozajęzykowym nie ma sprawcy ? Prawdą jest na przykładzie tego zdania, że język potoczny mija się z rzeczywistością ?
  • Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?
    3.01.2013
    3.01.2013
    Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
  • hadziajstwo
    21.10.2009
    21.10.2009
    Witam
    co dokładnie oznacza słowo chadziajstwo? Ja spotkałem się z [jego] użyciem w momencie określenia rzeczy, która utrudnia coś, czy jest „kiepska”. Jest to poprawne słowo? Jakie jest jego pochodzenie?
    Pozdrawiam
  • Gdzie postawić przecinek?
    5.06.2016
    5.06.2016
    Mam wątpliwości interpunkcyjne: Do wiary wzywa(,) kto nie wierzy, Rób te zadania(,) jak leci, Ratuj się(,) kto może, W związku z tym(,) czy byłoby możliwe….
    Pierwszy przykład nie budziłby wątpliwości, gdyby uzupełnić go o ten, ale w takiej wersji jakoś niezręcznie przecinkować w tym miejscu. Problem wydaje się podobny do tego. Zdania 2 i 3 można chyba uznać za sfrazeologizowane, a 4 chyba bez przecinka. Czy tak?
    Czytelnik
  • marki i produkty
    16.10.2003
    16.10.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy rzeczywiście nazwy samolotów powinienem zapisywać małą literą? W gruncie rzeczy są to nazwy własne, te samoloty tak własnie się nazywają, zwłaszcza jeśli precyzujemy ich typy, modele, np.: Boeing-747, Caravelle-70, Tu-134, Ił-62. No właśnie, a co z tymi skrótowcami (, Tu), czy też powinny być zapisywane małą literą: , tu?
    Z góry bardzo uprzejmie dziękuję za odpowiedź i poświęcony mi czas.
    Z wyrazami szacunku,
    Marek Stokowski
  • Pikowanie – w górę czy w dół?

    15.11.2020
    15.11.2020

    W dobie pandemii spotykamy każdego dnia informacje o pikowaniu zachorowań czy też pikach. W WSJP pikowanie (oprócz znaczeń krawieckiego i rolniczego) to gwałtowne nurkowanie samolotu. A pik to kolor w kartach. W języku rosyjskim pik to szczyt, najwyższy szczytem w ZSRR był Pik Komunizma (obecnie ta góra w Tadżykistanie nazywa się inaczej). Czy więc mamy do czynienia z pikowaniem zakażeń, czy ze wzrostami?

    Elżbieta S.

  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • wyliczenie
    24.04.2015
    24.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Czy poniższe zdanie jest interpunkcyjnie poprawne?
    Dalsze losy autorów tego dzieła: pana A, pana B i pana C są nadzwyczaj ciekawe.

    Chodzi mi o konstrukcję: dwukropek, wyliczanie po nim i dalszy ciąg zdania. Nie mam wątpliwości, jeśli po wyliczaniu następuje kropka (jak powyżej), przecinek czy średnik. Ale jakoś tak dziwnie, gdy po prostu leci dalszy ciąg zdania (zwłaszcza gdy wyliczanie jest długie).
    Pozdrawiam
    Anna
  • Hawker Hurricane
    5.10.2013
    5.10.2013
    W jaki sposób należy odmieniać dwuwyrazowe nazwy pojazdów – czy powinno się odmieniać oba człony? Mając na myśli samolot, który nazywa się Hawker Hurricane, napiszemy, że widzimy Hawkera Hurricane'a czy Hawkera Hurricane, lecimy Hawkerem Hurricane'em czy Hawkerem Hurricane?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego